عرق بیدمشک یکی از انواع مشروبات سنتی و گیاهی است که بیشتر در مناطق آسیای مرکزی و برخی از مناطق اروپایی مانند کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، هند، چین، روسیه، آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا رشد میکند.
از بیدمشک به عنوان یک دارویی طبیعی و عطر از قدیم الأیام تا به الان استفاده میشده و هماکنون هم در بسیاری از مناطق درحال استفاده است؛ همچنین، از آن محصولات دیگری هم مانند بیدمشک خشکشده یا روغن بیدمشک هم درست و استفاده میکردند.
در ادامه مطالب درباره دیدگاه اسلام و طب سنتی به عرق بیدمشک و خواص و مضرات آن و همچنین نکات قبل از خرید آن میپردازیم.
دیدگاه اسلام درباره عرق بیدمشک و سخنانی درباره آن
عرق بیدمشک در اسلام به عنوان گیاهی طبیعی و دارویی مورد توجه قرار گرفته و در بعضی از منابع تاریخی و اسلامی درباره آن صحبت شده است؛ به عنوان مثال در کتاب «مفاتیح الحیات» از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است: عرق بیدمشک به عنوان یک داروی طبیعی برای درمان بیماریهای مختلف مفید است.
دیدگاه طب سنتی درباره عرق بیدمشک و خواص آن
در طب سنتی، عرق بیدمشک به عنوان دارویی گرم و خشک شناخته شده است. به عنوان مثال، در طب سنتی چین، از عرق بیدمشک به عنوان دارویی برای درمان بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفلونزا، خلط و تنگی نفس استفاده میشده است.
در ادامه مطالب، خواص عرق بیدمشک را از نظر طب سنتی به صورت کامل توضیح دادهایم:
ضد اضطراب و تقویت کننده قلب و اعصاب
عرق بیدمشک به دلیل وجود داشتن مقدار قابل توجهی از ترکیبات آرامبخش مانند ملین میتواند به عنوان یک آرامبخش طبیعی عمل کند و باعث کاهش اضطراب و تقویت قلب شود. اگر شما دچار اضطراب و یا تپش قلب شدید هستید، میتوانید با مشورت از پزشک خودتان و استفاده از عرق یا دمنوش بیدمشک به آرامش بیشتری برسید؛ ولی این موضوع را هم توجه داشته باشید که در مصرف آن زیادهروی نکنید.
کاهش دهنده قند خون و برطرف کننده دیابت
عرق بیدمشک یا شربت آن در صورتی که دارای شکر و یا شیرینی نباشد، باعث کاهش قند خون میشود و احتمال به وجود آمدن دیابت را کم میکند. شما میتوانید با تهیه و استفاده مقادیری از بیدمشک خشک، نعناع خشک، آب و آبلیمو شربت آن را درست و استفاده کنید.
تنظیمکننده فشار خون
عرق بیدمشک به دلیل وجود پتاسیم در آن باعث تنظیم و کاهش فشار خون میشود. پتاسیم مانند یک الکترولیت در بدن است که در تعادل آب و الکترولیتهای بدن نقش مهمی دارد.
با توجه به این اثر پتاسیم میتوان دریافت که باعث کاهش سدیم نیز میشود. سدیم یکی از اصلیترین الکترولیتهای بدن است که در سطح بیرونی سلولها وجود دارد و افزایش پتاسیم منجر به کاهش سطح سدیم و افزایش دفع آن میشود که در نتیجه، فشار خون کاهش مییابد.
شفاف و تمیزکننده پوست
از آنجایی که عرق بیدمشک خاصیت از بینبرنده سم و تصفیهکننده خون را دارد، میتواند برای درمان مشکلاتی مانند لکهای پوستی، جوشهای آکنهای یا سرسیاه، التهابات پوستی و مشکلات دیگری نیز مفید و مؤثر باشد.
با این حال، درست است که این خاصیت عرق بیدمشک برای پوست و شفافیت آن خوب است ولی مصرف بیش از حد آن ممکن است پوست را خشک و سفت کند، و در نتیجه باعث کدر شدن و تیرگی آن شود.
کمکی در داشتن دوران بارداری راحتتر
از دیگر ویژگیهای عرق بیدمشک میتوان به راحتتر شدن خواب در دوران بارداری اشاره کرد، زیرا باعث تغییرات خلق و خو و کمشدن میزان اضطراب میشود؛ همچنین یبوست در دوران بارداری را که ناشی از افزایش میزان پروژسترون است را کاهش میدهد.
پروژسترون یک هورمون استروئیدی است که در بدن انسان و حیوانات، به ویژه در دوران بارداری تولید میشود. این هورمون نقش بسیار مهمی در دوران بارداری و حفظ جنین دارد؛ ولی در مواقعی که این هورمون بیش از حد ترشح شود، باعث یبوست، سردرد، افزایش دمای بدن، خستگی، افسردگی و … شود. شما میتوانید با استفاده درست از عرق بیدمشک مانع این فرایند شوید.
مکملی در رژیمهای غذایی
عرق بیدمشک به دلیل وجود ماده تانن برای بهبود سلامتی و تقویت اعضای داخلی بدن بسیار مفید است. چون باعث کاهش درد معده و التهابات آن بر اثر افزایش آهن و کاهش آلومینیوم و منیزیوم بدن میشود؛ همچنین در برابر بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی و سرطان هم جلوگیری میکند.
کمکرسانی برای چاق شدن و ضد لاغری
ترکیباتی در عرق بیدمشک وجود دارد که میتوانند مانند ترکیبات فنلی، سرکینهها و عوامل ضد التهابی باعث افزایش اشتها شوند. به عنوان مثال، ترکیبات فنلی موجود در عرق بیدمشک مانند روتین، ممکن است باعث افزایش سطح هورمون گرلین شود.
گرلین هورمونی در بدن انسان است که تنظیمکننده سیری یا بیاشتهایی است؛ زمانی هم که بیش از حد تولید یا از طریق مواد دارویی یا غذایی جذب بدن شود، باعث افزایش اشتها و چاقی میشود.
تقویتکننده سیستم گوارش بدن
عرق بیدمشک به دلیل وجود داشتن خواص ضد التهابی، ضد باکتری، ضد ویروسی و آرامبخشی ممکن است برای درمان برخی از مشکلات گوارشی مانند کرم معده و سوء هاضمه مفید باشد.
باز هم در صورتی که دچار مشکلاتی همچون کرم معده و سوء هاضمه هستید، حتما با پزشک خود مشورت کنید و تحت نظر ایشان از عرقیات و دارو استفاده کنید.
ترکیبات عرق بیدمشک با عرقیات دیگر و خواص آنها
عرق بیدمشک را میتوانید با بقیه عرقها و یا گیاهان دارویی دیگر نیز ترکیب کنید و نوش جان کنید؛ این ترکیبات شامل خواص بسیار زیادی هستند که بسیاری از دردها و بیماریها را کاهش میدهد که در ادامه به بعضی از ترکیبات خوب و خوشمزهی آنها با عرق بیدمشک خواهیم پرداخت:
عرق بیدمشک و عرق نسترن
طب سنتی ترکیب این دو عرق را برای رفع اضطراب و به خصوص برای بیماریهای کلیوی و دفع سنگهای کلیه و مثانه بسیار پیشنهاد میکند، زیرا به دلیل وجود داشتن آنتی اکسیدانهای موجود در این دو عرق مجاری ادرار را پاک میکند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
عرق بیدمشک و عرق بهار نارنج
ترکیب این دو تا عرق باعث رفع خستگی و تشنگی فرد میشود؛ به همین دلیل فرد میتواند با استفاده از این ترکیب خستگی خود را حین کار و یا زمان مطالعه رفع کند. همچنین به خانمهایی که در دوران بارداری هستند کمک زیادی میکند که دچار افسردگی و یا ناراحتیهای جسمی یا روحی نشوند.
عرق بیدمشک با عرق گل گاوزبان
ترکیب این دو عرق میتواند به عنوان دارویی مؤثر برای درمان سرفه، برونشیت، آسم و سینوزیت استفاده شود.
عرق بیدمشک با عرق نعنا
ترکیب این دو عرق نقش بسیار مهمی در بهبود دستگاه گوارش، نفخ و تسکین درد شکم دارد.
در کل، ترکیب عرق بیدمشک با دیگر عرقیات میتواند در درمان بسیاری از بیماریها مؤثر باشد. با این حال، برای استفاده از ترکیبات گیاهی بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
مضرات عرق بیدمشک
علاوه بر خواصی که عرق بیدمشک و دیگر عرقیات برای بدن دارند، ممکن است برای بدن نیز مضر هم باشند، چگونه؟ زمانی که مصرف بیش از حد یا مصرف بدون مشورت از پزشک داشته باشید به گونهای که ممکن است حساسیتی نسبت به آن داشته باشید.
- تحریک و تشدید سیستم عصبی:
عرق بیدمشک به دلیل از بینبرنده حالت خستگی میتواند باعث افزایش اضطراب و احساس بیقراری در بعضی افراد شود.
- افزایش فشار خون:
مصرف بیش از حد عرق بیدمشک میتواند باعث افزایش فشار خون شود؛ بنابراین افرادی که دچار فشار خون بالایی هستند و یا قند خون پایینی دارند، باید تا جایی که امکان دارد از مصرف آن خودداری کنند.
- بالا بردن میزان اسید معده و تحریک سیستم گوارش:
به دلیل وجود داشتن آنتی اکسیدانهای موجود در عرق بیدمشک، استفاده از آن بدون مشورت با پزشک یا مصرف بیش از حد آن، ممکن است آسیب بسیار شدیدی به معده و روده برساند؛ مانند سوزش معده، افزایش اسید معده و تحریک روده.
- تداخل با داروها:
بعضی از مواد موجود در عرق بیدمشک ممکن است با داروهای دیگری مانند داروهای آرامبخش یا ضد افسردگی و … تداخل داشته باشند؛ بنابراین باید قبل از استفاده از آن با پزشک خودتان مشورت کنید و تا جایی که میتوانید از مصرف آن خودداری کنید.
- افزایش خطرات جراحی و ریسکپذیری بالا:
اگر قبل از هر عمل جراحی از عرق بیدمشک استفاده کنید، ممکن است باعث افزایش خطر خونریزی شوید، زیرا عرق بیدمشک فشار خون را بالا میبرد و مصرف آن ریسک بسیار زیادی را به همراه دارد؛ پس، از مصرف آن قبل از عمل جراحی به شدت خودداری کنید.
- اثرات جبرانناپذیر آن در دوران بارداری و شیردهی:
مصرف عرق بیدمشک در دوران بارداری خوب است ولی زمانی که بدون مشورت با پزشک و یا بیش از حد مصرف شود، ممکن است دچار آسیب به جنین و یا حتی سقط آن شود.
در دوران شیردهی هم تا جایی که امکان دارد، از مصرف آن خودداری کنید، زیرا باعث کاهش قند خون و تأثیرات بسیار زیانآوری به کودک شیرخوار خواهد شد.
در کل، عرق بیدمشک یک گیاه دارویی است که برای درمان بسیاری از بیماریها مفید است، اما مصرف آن باید حتما زیر نظر یک پزشک یا متخصص طب سنتی صورت گیرد، به خصوص برای افرادی که دارای بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون بالا یا حساسیت هستند.
نکاتی قبل از خرید عرق بیدمشک
قبل از خرید عرق بیدمشک میتوانید به نکات زیر توجه کنید تا از دست کلاهبرداران جون سالم به در ببرید:
1. تشخیص اصل یا تقلبی بودن:
بررسی کنید که آیا عرق بیدمشک دارای بو یا طعم بیدمشک طبیعی است یا خیر؛ در صورتی که بو یا طعم عرق بیدمشک شبیه به بو یا طعم شیرینی، عطر و یا مواد شیمیایی باشد، به احتمال بسیار بالا تقلبی است.
2. قابل اطمینان بودن تولیدکننده یا فروشنده:
حتما قبل از خرید عرق بیدمشک اطمینان حاصل فرماید که محل تولید یا فروشنده، معتبر باشند. برای این منظور، میتوانید از برندهای معروف و مورد اعتماد خریداری کنید.
3. بررسی و چککردن تاریخ انقضا محصول:
حتما به این نکته قبل از خرید عرق بیدمشک و حتی دیگر عرقیات توجه داشته باشید؛ چون معمولا تولیدکنندگان تاریخ انقضای محصولات را روی بستهبندی درج میکنند. اگر در هنگام خرید متوجه شدید که محصول دارای تاریخ انقضا نمیباشد، بهتر است از خرید آن خودداری کنید.
4. مقایسهکردن قیمت محصول با قیمت محصولات مشابه در دیگر مکانها
قیمت عرق بیدمشک را با قیمت محصولات مشابه در بازار یا جاهای دیگر مقایسه کنید. اگر قیمت آن خیلی پایین یا خیلی بالا بود، بهتر است از خرید آن خودداری کنید.
5. دارا بودن مجوز بهداشت
بررسی کنید که آیا محصول دارای مجوز بهداشت است یا خیر. در صورتی که محصول داریا مجوز بهداشت نباشد، اصلا نخرید و به دنبال محصولی باشید که حتما دارای مجوز بهداشت باشد.
در کل، خرید عرق بیدمشک از محل¬های قابل اعتماد و مطمئن و از برندهای معروف، میتواند به شما کمک کند تا محصول اصلی و با کیفیت را تهیه کنید.